Πως Αντιμετωπίζεται η Κατοχή;

Τού Κώστα Μαυρίδη


Μια στρατηγική έχει νόημα αν αντιμετωπίζει την αντίπαλη στρατηγική ώστε να αποτρέπει τα χειρότερα και εν τέλει, σε βάθος φέρνει το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Αν στρατηγικός μας στόχος είναι η απαλλαγή από την κατοχή, η αποτυχία της στρατηγικής μας φανερώνεται εφόσον ο απώτερος στόχος παραμένει μακριά. Όμως, σ΄ ένα πολύπλοκο γεωστρατηγικό περιβάλλον, που επηρεάζει καθοριστικά το κυπριακό, η κατάσταση θα μπορούσε να ήταν πολύ χειρότερη π.χ. αν γινόταν αποδεκτό το σχέδιο Ανάν. Από την άλλη, η Κυπριακή Δημοκρατία παραμένει το μόνο διεθνώς αναγνωρισμένο κράτος στην Κύπρο, θωρακισμένο ως μέλος της Ε.Ε. (με όλη της την επικράτεια) και της ευρωζώνης, με τα όποια θετικά συνεπάγονται. Το οξύμωρο είναι ότι σημαντικά αναχώματα που εμπόδισαν την προέλαση της τουρκικής στρατηγικής υπήρξαν πρώτα επιλογές της κοινωνίας των πολιτών και ακολούθως υιοθετήθηκαν από την ευρύτερη πολιτική ηγεσία. Ακόμη και το μέγα επίτευγμα της ένταξης στην Ε.Ε. λειτούργησε ως αμυντικό χαράκωμα στο πλαίσιο μιας στρατηγικής που περιορίζεται σε μέτρα αντίδρασης για αντιμετώπιση τουρκικών κινήσεων και όχι ως ανάχωμα για ενεργότερη πολιτική με κόστος και κυρώσεις εναντίον της Τουρκίας. Θα μπορούσαμε να επιδιώξουμε κάτι τέτοιο;
Πρόσφατα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας υπέδειξε ότι θα πρέπει να διερευνηθεί σε μεγαλύτερο βάθος ο πραγματικός, τελικός, στρατηγικός στόχος της Τουρκίας στο Κυπριακό, με σκοπό να δούμε αν η δική μας στρατηγική αντιμετωπίζει την τουρκική. Η αναποτελεσματικότητα στο κυπριακό μαζί με τις συνεχώς αναβαθμιζόμενες επιθετικές απαιτήσεις της Τουρκίας στο Αιγαίο, δείχνουν εξάντληση - αν όχι αποτυχία- της συνολικής ελληνικής στρατηγικής. Πρέπει πρώτα να κατανοήσουμε το στόχο της Τουρκίας, διαφορετικά η αποτυχία μας παραμένει δεδομένη. Δεν είναι δυνατόν να διαμορφώσουμε αποτελεσματική στρατηγική, χωρίς να έχουμε αποκρυσταλλώσει ποιος είναι ο στρατηγικός στόχος της Τουρκίας.
Ο Αχμέτ Νταβάτογλου, θεωρείται ο αρχιτέκτονας της εξωτερικής πολιτικής της Άγκυρας, αυτού που ονομάστηκε νεο-Οθωμανισμός. Όπως επισημαίνει ο Καθηγητής Γεωπολιτικής στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο Ι. Μάζης (Φιλελεύθερος 4.1.2009), το γραφείο του Νταβάτογλου είναι πηγή στρατηγικής σκέψης για τη νέα εξωτερική πολιτική του Ερντογάν, βασισμένης στην ισλαμική ρίζα. Για τη στρατηγική σημασία της Κύπρου, ο Νταβάτογλου ομολογεί κυνικά ότι «ακόμη και εάν δεν υπήρχε κανένας μουσουλμάνος Τούρκος στην Κύπρο, η Τουρκία είναι υποχρεωμένη να διατηρεί κυπριακό ζήτημα». Και σημειώνει πως «καμιά χώρα δεν μπορεί νάναι αδιάφορη απέναντι σε ένα τέτοιο νησί, που βρίσκεται μέσα στην καρδιά του ίδιου του ζωτικού της χώρου». Σε σχέση δε με την κατάσταση που δημιουργήθηκε μετά το 74, είναι σαφέστατος: Η Τουρκία απέκτησε στρατηγικό πλεονέκτημα το οποίο πρέπει να αξιοποιήσει –όχι ως αμυντικό στοιχείο της πολιτικής της- αλλά ως θεμελιώδες στήριγμα για περαιτέρω στρατηγική προέκταση με ιδιαίτερη εστίαση στη στρατηγική αξία της θαλάσσιας περιοχής.
Τα πιο πάνω δεν είναι μόνο μια κυνική παραδοχή του τουρκικού στόχου για επικράτηση στην περιοχή της Κύπρου αλλά επιβεβαιώνουν την αδιάσπαστη τουρκική στρατηγική για δεκαετίες. Μετά το 74, ο «σοσιαλιστής» Ετζεβίτ και πρωθυπουργός της εισβολής, δήλωνε ότι αν δεν υπήρχαν Τουρκοκύπριοι, η Τουρκία θα τους ανακάλυπτε. Το ίδιο απαράλλακτο δόγμα των σημερινών ισλαμιστών. Με το σαφές εννοούμενο ότι η υποταγμένη στην Τουρκία Τ/κ ηγεσία μπορεί να διαπραγματεύεται στα όρια που ορίζει η Τουρκία κι εφόσον εξυπηρετεί τους στόχους της.
Η δική μας στρατηγική αντί να ανατρέψει τις τουρκικές κινήσεις –πράγμα όχι εύκολο- προσαρμόστηκε εν μέρει στην τουρκική στρατηγική π.χ. αναδεικνύοντας το κατοχικό καθεστώς ως αυτόφωτο. Ερωτούμε ευθέως: Ανατρέπεται η τουρκική στρατηγική με το να αποδεχόμαστε αδιαμαρτύρητα την Τουρκία ως μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ; Ανατρέπονται οι τουρκικοί στόχοι με το να θεωρούμε τις αποφάσεις των Ευρωπαϊκών Δικαστηρίων ως μόνο νομικής αξίας;
Η δυνατότητα να διακόψουμε ως Κύπρος την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας υπάρχει επειδή φρόντισε γι αυτό ο λαός. Η χειρότερη εξέλιξη θα είναι να σταματήσει η πορεία της Τουρκίας για λόγους που δεν θα είναι το κυπριακό. Μπορούμε να ενεργήσουμε ενόσω υπάρχει δυνατότητα, με στρατηγική που να περιέχει κόστος για την Τουρκία.
Κώστας Μαυρίδης